Bernd Huisman

Copywriter

arbeidsmarktcommunicatie

Bij Voor Tekst schrijven we veel op het taalniveau B1. Dat is het niveau waarop de meeste mensen goed snappen wat er staat. Nee, dat hoeft geen Jip-en-Janneketaal te zijn. Ook schrikt het hoogopgeleide mensen niet af, blijkt uit onlangs verschenen onderzoek. Begrijpelijk schrijven is belangrijk. In dit blog leg ik je uit waarom.

 Een courante schrijftrant is allesbehalve bagatel. Een blog ter adstructie van deze propositie.

Adstructie, bagatel, courant: zomaar een greep uit de grabbelton van zeldzaam ingewikkelde woorden. Als je van taal houdt is dat heerlijk. Alleen weet niet iedereen wat ze betekenen. Ook zinnen met complexe constructies kunnen in de ogen van een literaire liefhebber een geweldig genot zijn. Mits goed geschreven natuurlijk. Erg inclusief en duidelijk is het natuurlijk niet.

Wat is begrijpelijk schrijven?

Begrijpelijk schrijven betekent schrijven op een taalniveau waarop de meeste mensen snappen wat je wil zeggen. Dat is taalniveau B1. Maar wat houdt dat in? Om iemands taalniveau gemakkelijker te bepalen, stelde de Raad van Europa het Gemeenschappelijk Europees referentiekader op. Hierin benoemen ze 6 niveaus, van A1 tot C2. Als je net een nieuwe taal leert, begin je bij A1. Als je de taal goed beheerst, zit je op C2-niveau. B1-niveau hangt daar dus ongeveer tussenin. Mensen op dit niveau hebben vaak moeite met lange zinnen, uitdrukkingen en gezegden, ouderwetse woorden en vaktermen. Om begrijpelijk te schrijven, probeer je dat zoveel mogelijk te voorkomen. B1-niveau lijkt eigenlijk een beetje op spreektaal. Het is dus niet kinderlijk, maar vooral duidelijk en helder.

Dus niet:

‘Gedurende de periodieke bilaterale beraden is noch het in gebruik nemen, noch het in de vergaderruimte aanwezig zijn van elektronische apparaten toegestaan.’

Maar:

‘Tijdens de 1-op-1-gesprekken mag je je telefoon niet bij je hebben.’

Waarom begrijpelijk schrijven?

Als je een vacature, nieuwsbrief of mededeling schrijft, probeer je informatie over te brengen aan de lezer. Als een deel van de lezers jouw tekst niet (goed) begrijpt, sluit je mensen uit. Je bereikt daardoor minder mensen dan mogelijk is. Dat is zonde, want je wil jouw informatie aan een zo breed mogelijk publiek vertellen. Daarom schrijft bijvoorbeeld de Nederlandse overheid de afgelopen jaren hun teksten op B1-niveau. Zo begrijpen ook niet-Nederlandse inwoners hoe ze kinderbijslag aanvragen, of hoe ze een boete terugbetalen. Het geldt ook voor arbeidsmarktcommunicatie. Voor veel banen is het helemaal niet nodig om perfect Nederlands te spreken. Door een te ingewikkelde vacaturetekst te schrijven, loop je de kans om jouw ideale kandidaat te missen.

Vaak denken vacaturehouders dat je hoogopgeleide mensen afschrikt door simpel te schrijven. Een onderzoek uit het Tijdschrift voor Taalbeheersing toont aan dat dit niet zo is. Het blijkt dat hoger opgeleiden simpele teksten ook fijner vinden om te lezen en dat simpele teksten vriendelijker overkomen. Ze concluderen dat eenvoudig taalgebruik beter is voor het begrip en de waardering van een tekst. Ongeacht het opleidingsniveau van de lezer.

Tips om begrijpelijk te schrijven

Begrijpelijk schrijven klinkt makkelijker dan het is. Je moet jezelf verplaatsen in je doelgroep. Ook is het belangrijk om te weten welke woorden B1 zijn en welke beslist niet. Communicatief? Niet B1. Flexibel? Ook niet. Veel ‘normale’ woorden zijn te moeilijk voor de meeste mensen. Dat is in het begin best even wennen. Daarom zijn hier 5 tips om begrijpelijk schrijven makkelijker te maken:

1. Schrijf doelgericht

Schrijf alleen de informatie op die belangrijk is. Schrap alles wat niet relevant is.

2. Gebruik zo weinig mogelijk vaktermen

Vaktermen zijn voor buitenstaanders vaak te onduidelijk. Gebruik liever een gangbaar alternatief.

3. Gebruik geen gezegdes

Niet-Nederlandse mensen snappen gezegdes vaak niet goed. Het is daarom beter om duidelijk te schrijven wat je bedoelt.

4. Wees concreet

Gebruik geen woorden die meerdere of onduidelijke betekenissen hebben.

5. Gebruik steeds dezelfde woorden

Als schrijver gebruik je synoniemen om je tekst creatiever te maken. Om begrijpelijk te schrijven doe je dit juist niet.

Als je deze 5 tips toepast, schrijf je al een stuk begrijpelijker. Wil je zeker weten dat jouw tekst écht van B1-niveau is? Stuur ons dan een berichtje. Bij Voor Tekst hebben we de ervaring en de creativiteit in huis om jou te helpen met heldere arbeidsmarktcommunicatie.